Kerk/religie/ethos

Tijdbalk op onderwerp

algemene informatie
Amersfoortse kerkhistorie vanaf 750
Levensbeschouwing/ethos
Namen van heiligen met een relatie tot de geschiedenis van Amersfoort
Scheiding kerk en staat
Tijdlijn antisemitisme

Van	Tot	gebeurtenis
1100	1150	Bisschop van Utrecht sticht een van zijn hoven op plaats Sint Joriskerk
1122		Concordaat van Worms beperkt macht van Keizer bij Bisschopsbenoeming
1132		Uit oorkonde blijkt dat voor bewoners van Amersfoort en Hoevelaken, hun parochiekerk in Oud-Leusden stond
1196		Bisschoppelijke Hof (Curtis) voor het eerst genoemd
1200		Bouw van toren Sint Joriskerk vermoedelijk begonnen
1265		In oorkonde is de Sint Joriskerk al een parochiekerk als afscheiding van parochiekerk in (Oud) Leusden
1317		Omgeving Appelmarkt, Groenmarkt en Papenhofstede aan pastoorsgoederen toegevoegd
1337		Bisschop Jan van Diest verbond een Kapittel aan Sint Joriskerk; status wordt Kapittelkerk (10 Kanunniken)
1337		In oorkonde wordt wijding Sint Joriskerk aan Sint Nicolaas voor het eerst genoemd
21 apr 1340	22 apr 1340	Grote stadsbrand in nacht Witte Donderdag op Goede Vrijdag (13 op 14 april); "hostiewonder"
1380	1383	Geert Grote (†1384; Broeders en Zusters des Gemeenen Levens; Moderne Devotie) preekt in de stad
1457		Bekend dat waker op toren Sint Joriskerk wacht hield; Dolleklok uit 1489 was storm- en alarmklok
1529		Bestrijding van de Lutherij in Amersfoort
1530		Mandaatshuisje ongeveer in 1530 gebouwd, verblijfplaats Kapittelheren Sint Joriskerk
1530		Mandaatshuisje gebouwd, verblijfplaats Kapittelheren Sint Joriskerk
1534		Sint Joriskerk heeft huidige vorm van Hallenkerk gekregen
1551		Een klein aantal Begijnen gaat wonen in het Bagijnhof aan Vijver/Viver, tot 1617
1559		Met de bul "Super Universas" voorzag paus Paulus IV in een nieuwe bisschoppelijke indeling van de Nederlanden
1579		Reformatie in Amersfoort (Alteratie/wetsverzetting)
1580		Openbare uitoefening van de mis door Rooms Katholieken werd verboden
25 mrt 1580		Sint Joriskerk komt aan de gereformeerden; College van Regenten beheert namens de stad gebouw en financiën
1629		Amersfoort door keizerlijke troepen belegerd en ingenomen door Graaf Montecuccoli; stad weer enkele dagen rooms
1635		Remonstrantse kerkje in Vijver; tot 1883
1672	1673	Franse bezetting; tijdelijk weer RK-eredienst in Sint Joriskerk.
1685		Opheffing Edict van Nantes (1598) door Lodewijk XIV, half miljoen Hugenoten verlaten Frankrijk
1686		Heilige Geestkapel van stad aan Lutherse Gemeenschap
1687	1710	Waalse kerk (Eglise Wallonne) in Amersfoort
1724	1725	De Klockman aangebracht in de Sint Joriskerk
1726		"Oud-Katholiek" Seminarie gesticht
8 feb 1727		Synagoge ingewijd; gebouwd in 1726
1737		Naast de Synagoge (zuidzijde) is een mikwe (ritueel bad) gebouwd, in dienst tot 1943
1766		Legaat maakt aanschaf orgel van Bätz in Lutherse kerk mogelijk
1783		Elleboogkerk, officieel Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming, ter plaatse van een schuilkerk (statie) gebouwd
1798		Alle kerken voor de wet gelijk gesteld, scheiding Kerk en Staat
1814		Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) tot stand gekomen
1816		Koning Willem I stelt Algemeen Reglement voor de Nederlandse Hervormde Kerk op
1816		Afbraak en nieuwbouw Sint Franciscus Xaveriuskerk op 't Zand (Bätz-orgel als in Lutherse Kerk)
1820		Bouw van de houten toren op kerk Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming (Elleboogkerk); kerk vergroot ca. 1850
1829		Westelijke toegang (Windsteeg) van de Sint Joriskerk dichtgemetseld
1834		Afscheiding, het ontstaan van de Gereformeerde kerken als afscheiding van de Nederlands-hervormde kerk
1837		Verbouwing Lutherse Kerk
1838		Hervormde Gemeente gesticht in de dorpskom Hoogland
1842	1843	Onder leiding stadsarchitect Ruitenberg wordt Synagoge vergroot, m.n. rechte oostelijke muur wordt rond gemaakt
1853		Gewijzigde Bisdomindeling in Nederland
1853		Herstel RK-hiërarchie (één Aartsbisdom, vier Bisdommen) door Pius IX; de grondwet van 1848 maakte dat mogelijk
12 apr 1867		Naar aanleiding van een conflict, inwijding van tweede Synagoge aan de Kortegracht (noordzijde) hoek Muurhuizen
1869	1870	Eerste Vaticaans Concilie (Vaticanum I)
1875		Vrijmetselaarsloge "Jacob van Campen" opgericht
1883		Remonstrantse kerk in de Herenstraat (thans nr. 2, geen kerk)
1886		Doleantie, afscheiding o.l.v. Abraham Kuyper
1888		Gereformeerde kerk (Zuidsingel nr. 27) gebouwd op de plaats van kapel Mariënhof
1894		Afdeling Amersfoort van het Leger des Heils opgericht (1939-2009 gevestigd in het pand Havik nr. 25)
8 aug 1894		Voor één dag HIJSM-spoorweghalte Nimmerdor aangelegd (met twee afstandseinpalen en een telegraaftoestel)
1908		Ramen van pand Kortegracht 21 ('t Juffersgat) dichtgemetseld in opdracht Joodse gemeente
1913		Einde aan functie van waker op de toren van de Sint Joriskerk
1916		Stichting ter ontwikkeling van "Internationale School voor Wijsbegeerte" opgericht
1924		Bouw NH Nieuwe Kerk aan de Leusderweg nr. 110; tot die datum Sint Joriskerk de enige NH kerk in de stad
1927		Joodse symbolen in art deco stijl aangebracht in de ramen van de Synagoge (samenvallend met 200-jarig bestaan)
1927		Oud-Katholieke kerk van de heilige Georgius, aan 't Zand gebouwd, op de plaats van een schuilkerk (sinds ca. 1700)
1939		Joods militair tehuis op de Kamp ingericht door joodse culturele vereniging Nut en Genoegen
7 jun 1945		Religieus Humanistisch Verbond in Amersfoort opgericht
1949		Restauratie van de Synagoge door A. Osnowicz
1956		Herindeling van de Bisdommen in Nederland
1964		Einde Elleboogkerk (Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming)
1974	1993	KRO (Katholieke Radio Omroep) verzorgt uitzending eucharistie vanuit Sint Franciscus Xaveriuskerk, 't Zand nr. 29
1981		Vrijmetselaarsloge "Spectrum" opgericht
14 mei 1985	15 mei 1985	Paus Johannes Paulus II bezoekt Amersfoort
1998		Armando museum in de voormalige Elleboogkerk geopend
15 jun 2007		Moskeevereniging El Fath opent nieuwe moskee in Liendert
22 okt 2007		Armando museum (Elleboogkerk) door brand verwoest
1 jun 2009	1 jul 2009	Eind mei/begin juni op de Appelmarkt kademuur van een haven uit de 14e/15e eeuw opgegraven
11 okt 2009		Leger des Heils betrekt nieuw onderkomen in De Amerberg, centrum voor jeugdhulpverlening, Anna Paulownalaan.
1 jan 2010		Fusie bezegeld van de hervormde, gereformeerde en evangelisch-lutherse kerk
11 jul 2011		Start van de werkzaamheden voor de herbouw van de (vroegere) Elleboogkerk
5 okt 2025		Oud-gereformeerde gemeente verhuist van Muurhuizen 53 naar Bunschoten